آخرین پرسش ها و پاسخ ها
-
قاعده فلسفی «کل ممکن محفوف بالوجوبین» را توضیح دهید؟
172معنای این قاعده فلسفی آن است که هر ممکن الوجوبی برای وجود خویش نیازمند دو وجوب است؛ یعنی هر موجودی که به حسب مقام ذات خود ممکن باشد، پیوسته در آغوش دو ضرورت است که از آنها با نام‌های «وجوب سابق» و «وجوب لاحق» یاد می‌شود.«وجوب سابق» عبارت است ...
-
قاعده «کل مجرد عاقل» را توضیح دهید؟
146قاعده «کل مجرد عاقل» یا «کل مجرد فهو عاقل» از جمله قواعد بسیار مهم فلسفی است که در سرفصل علم و مباحث مربوط به نفس ناطقه، همچنین علم حضوری و دانش ذاتی، که خودآگاهی دائمی انسان را می‌توان با آن توجیه نمود، نقش بزرگی را ایفا می‌کند.قاعده «کل ...
-
قاعده «کل عاقل فهو معقول» در مقام بیان چه حقیقتی است؟
117بر اساس قاعده‌ای فلسفی، «هر آنچه عاقل باشد معقول نیز خواهد بود»؛ زیرا هرگاه یک شیء، شیء دیگری را تعقل نموده و با عقل خود آن‌را مورد ارزیابی قرار دهد، تعقل دیگری نیز به وقوع می‌پیوندد؛ زیرا زمانی که شخص عاقل به چیزی می‌اندیشد، هم‌زمان به این اندیشیدن ...
-
«هر فاعل مختاری که واجب الوجود نباشد، در اختیار خویش مجبور است». کاربرد این قاعده فلسفی کجا است؟
150«هر فاعل مختاری که واجب الوجود نباشد، در اختیار خویش مجبور است»، یکی از موضوعات فلسفی است که حکیم هیدجی در آخر تعلیقه بر کتاب شرح منظومه سبزواری آن‌را مطرح نموده، و در آن‌جا این مطلب را به عنوان یک قاعده ذکر کرده است و در مقام استدلال ...
-
آیا هر موجود عرضی لزوما باید به یک موجود ذاتی پیوند بخورد؟ اثبات این قاعده، چه کاربردهایی دارد؟
139یکی از قواعد فلسفی آن است که هر موجود بالعَرَضی ناچار باید به یک موجود بالذات منتهی گردد؛ زیرا عَرَض همواره تابع است، و موجود بالعرض محکوم به احکام عرض است. تابع بودن عرض، موضوعی است که تمام حکیمان آن‌را پذیرفته‌اند و تاکنون کسی از آنان عرض را موجودی ...
-
آیا آیه‌ای از قرآن کریم اعلام می‌کند که آدم(ع) و حوا(س) پس از فرزنددار شدن، مشرک شدند؟!
289 تفسیردر جمله‌ی «فَلَمَّا آتاهُما صالِحاً جَعَلا لَهُ شُرَکاءَ»، از آیه‌ی 190 سوره‌ی اعراف، با توجه به اینکه بخشی از آیه قبلی راجع به حضرت آدم(ع) است، برخی از ظاهر آن برداشت کرده‌اند که آنچه در این آیه گفته شده، در مورد ایشان و حضرت حوّا است. بدین ...
-
قاعده فلسفی «کلّ ذی ماهیه معلولٌ»، به چه معنا است؟
156 هستی شناسییکی از موضوعات فلسفی که بهمنیار آن‌را به مناسبتی در مباحث حرکت مطرح کرده، قاعده «کلّ ذی ماهیّة معلولٌ» است، ولی چون در مقام بیان این قاعده نبود، برای اثباتش استدلالی نیاورد.وی می‌گوید: «ذلک أنّه ثبت للحوادث ماهیّات ثمّ یثبتون أنّ کلّ ذی ماهیه معلول، ثم یثبتون واجب الوجود بذاته».
-
آیا شیطان تا لحظات آخر عمر انسان، سعی در گمراه‌کردن وی دارد؟
301 قرآنبر اساس آنچه در معتبرترین منابع دینی آمده، شیطان از خدا درخواست کرد که تا روز قیامت به وی مهلت دهد برای آن‌که انسان‌ها را گمراه کند: «قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنی إِلی یوْمِ یبْعَثُون»؛[1] (شیطان) گفت: «پروردگارا، پس مرا تا روزی که برانگیخته ...
-
«برهان امتناع امکان بالغیر» چیست و چرا امکان بالغیر ممتنع است؟
166 هستی شناسیامتناع امکان بالغیروجوب، امتناع و امکان؛ یعنی اصول کیفیات و عناصر عقود که به آنها «مواد ثلاث» نیز گفته می‌شود، از جمله معانی‌ای هستند که در لوح نفس انسانی بدون هیچ‌گونه واسطه نقش می‌بندند و از امور بدیهی به حساب می‌آیند؛ زیرا بعد از تصور دو مفهوم عام و ...
-
برای ماه صفر چه اعمالی سفارش شده است؟
305 حدیثماه صفر دومین ماه از ماه‌های قمری است؛[1] ماهی که پر از اندوه و مصیبت‌های بزرگ رسول خدا(ص) و اهل‌بیت است. اوج مصیبت ماه صفر از اربعین آغاز شده و به ایام رحلت رسول خدا(ص) و شهادت سبط اکبرش، امام حسن مجتبی(ع) ...
-
اعمال مشترک ماه‌های قمری چیست؟
201 حدیثدر مصادر روایی، اعمال مشترکی برای تمام ماه‌های قمری سال نقل شده است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم: سه مرتبه «اللّهُ اَکْبَر» و «لا الهَ الَّا الْلّه» گفته شده و سپس این ذکر خوانده شود: «اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی اذْهَبَ شَهْرَ کَذا وَ جاءَ بِشَهْرِ کَذا».[i] (به جای «کذا» ...
-
آیا در ادیان قبل از اسلام نیز سلام کردن به دیگران وجود داشت؟
235 قرآنسلام کردن اولین مرحله برای ارتباط سالم بین دو انسان است که حاوی پیام‌های متعددی از قبیل دوستی، صمیمیت، محبت، تواضع، دعای خیر و ... است. بر همین اساس، طبیعی است که علاوه بر اسلام، در ادیان الهی دیگر و حتی در جوامع غیر دینی نیز سلام ...
-
با توجه به آیاتی مانند آیه 13 سوره حدید، آیا «اقتباس» معنای دیگری جز «اخذ» و «گرفتن» دارد؟
173 لغت شناسیواژه «اخذ» در زبان عربی به معنای گرفتن و در اختیار خود قرار دادن است. همچنین واژه «اتخاذ» نیز به معنای گرفتن با دقت و توجه کامل است که معنای آن نزدیک به معنای «انتخاب» می‌باشد.[1]«قَبَس» نیز به معنای آتش و یا شعله‌‌ای از آتش است،[2] ...
-
آیا نظر پیامبر(ص) و ائمه(ع) آن بود که در درمان بیماری‌ها از عمل جراحی استفاده نشود؟!
300 حدیثدر پاسخ به این پرسش ابتدا باید گفت؛ اهل‌بیت(ع) با درمان‌های مختلف و حتی مراجعه به پزشکان غیر مسلمان مخالف نبودند. در همین رابطه از امام باقر(ع) پرسیدند که آیا برای معالجه نزد پزشکان یهودی یا مسیحی رفته و از داروهای تجویزشده توسط آنان استفاده کنیم؟! ...
-
می‌دانیم که ضمائر از کلمات مبنی می‌باشند، پس اینکه گاهی حرکت آخر آنها دچار تغییر می‌شود، دلیلش چیست؟!
201 قواعد عربیاسم در زبان عربی در یکی از رده‌بندی‌ها به دو نوع «معرب» و «مبنی» تقسیم می‌شود که همه ضمائر در بخش مبنی آن قرار می‌گیرند. اسم‌های مبنی، اسم‌هایی هستند که در ظاهر اعراب نمی‌گیرند و حرکت آخر کلمه در شرایط مختلف تغییر نمی‌کند. با این همه گاهی انتهای ضمائر دچار ...
-
آیا گزارشی وجود دارد که بر اساس آن، امام علی(ع) اگر گناهی را از کسی می‌دید، خود را به ندیدن زده و واکنشی به آن گناه نشان نمی‌داد؟!
336 حدیثهمانگونه که امر به معروف و نهی از منکر در جایگاه خود، بر تمام مؤمنان واجب است؛ اما در برخی موارد و حسب شرایط، چشم‌‌پوشى از گناهان و خطاهای فردیِ دیگران نیز می‌تواند خصلتی قابل ستایش باشد که در احادیث معصومان(ع) هم به آن سفارش شده است. جهت ...
-
اگر کسی توانایی کمک به مؤمنان نیازمند را داشته؛ اما از کمک به آنان خودداری کند، رفتاری غیر دینی انجام داده است؟
232 حدیثدر آموزه‌های دینی بر یاری‌رساندن به مؤمنان تأکید شده و خودداری از این عمل خداپسندانه با وجود توانایی بر انجام آن، مورد نکوهش قرار گرفته است:امام باقر(ع): «کسی که از کمک و یاری برادر مسلمان خود بخل ورزد و کمکش نکند، خداوند او را دچار ...
-
آیا استعمال عبارات «علیه السلام» و یا «سلام الله علیه» برای معصومان(ع) ریشه‌ای قرآنی و یا روایی دارد؟
262 حدیثسلام دادن به تمام مؤمنان از توصیه‌های قرآنی بوده و اختصاصی به معصومان(ع) ندارد ولی واضح است که ارزش سلام به آنان بالاتر از سلام به دیگران است. مشابه مفهوم «علیه السلام» یا «سلام الله علیه»، بارها در قرآن مجید تکرار شده است؛ مانند:«قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ ...
-
«هنگام گناه، اگر گمان می‌کنی که خدا تو را نمی‌بیند، کافر شده‌ای و اگر می‌دانی که تو را می‌بیند و با این‌حال، دست به گناه می‌زنی، پس گویا خداوند را به عنوان کم‌اهمیت‌ترین فردی در نظر گرفته‌ای که مراقب کردار تو است!» توضیح مختصری در مورد این روایت امام صادق(ع) ...
312 حدیثدر آموزه‌های دینی سفارش شده است، انسان باید در هر لحظه تلاش کند که به خدا توجه پیدا کرده و او را همواره شاهد و ناظر بر رفتار و کردار خویش ببیند، و اگر (خدای ناکرده) غفلتی حاصل شد، جبران نماید، تا زاویه انحراف وی از خدا زیاد نشود.در ...
-
آیا می‌توان بخشی از یک عضو را قصاص کرد و نسبت به باقیمانده، دیه دریافت نمود؟
276 حدود، قصاص و دیاتپس از مجروح‌ساختن و نقص عضو فردی توسط فرد دیگر، باید همان عضو از جانی قصاص شده و یا دیه آن دریافت گردد و نمی‌توان بخشی از عضو را قصاص کرده و دیه مقدار باقیمانده را دریافت نمود؛ بله! اگر جراحت بر چند عضو جداگانه وارد شود، در ...
-
منظور از صور موجودات که در عالم مثال وجود دارد چیست؟ آیا حوادث این عالم از عالم مثال نازل شده و سپس به آن عالم برمی‌گردد؟ آیا این موضوع با اختیار انسان منافات ندارد؟
273 تجرد یا مادیت صور نوعیمنظور از صُوَر در این‌جا، صورت طبیعی یا همان نوع است؛ یعنی موجودات طبیعی.مقصود از حوادث، همان پدیده است و نه تنها حوادث به معنای وقایع ناگوار.مراد از عود دوباره این است که حقایق هستی همان‌گونه در ابتدا و در سیر نزولی به ترتیب و بر اساس رعایت سلسله مراتب ...
-
مراد از خوض‌کنندگان و یا خائضین در قرآن چه کسانی هستند؟!
334 تفسیرواژه «خوض» در لغت به معنای وارد شدن در آب و فرورفتن در آن است. و به‌طور استعاره به وارد شدن در هر امری گفته می‌شود، و واژه‌هایی که از این ریشه در قرآن آمده، ناظر به اموری است که ورود در آن مورد نکوهش است.[1]به عنوان ...
-
بر اساس آموزه‌های دینی، آیا امر به معروف و نهی از منکر در ادیان الهی قبل از اسلام وجود داشت؟
249 تفسیرامر به معروف و نهی از منکر از برجسته‌ترین عوامل حفظ دین و باعث قوام جامعه است. بنابراین طبیعی است که در ادیان قبل از اسلام نیز این فریضه وجود داشته باشد.در همین راستا می‌توان به آیاتی از قرآن اشاره کرد که ناظر به انجام فریضه امر ...
-
آیا آخرین شب و روز جمعه ماه رمضان نسبت به دیگر روزهای این ماه فضیلت بیشتری دارد؟
224 حدیثنخست باید گفت؛ شب‌ها و روزهای جمعه ماه رمضان نسبت به روزهای دیگر این ماه از امتیاز و شرافت خاصی برخوردار است. در همین رابطه رسول خدا(ص) فرمود:«خداوند در پایان هر روز از ماه رمضان و هنگام افطار، هزار هزار بنده را از آتش آزاد می‌کند، و چون ...
-
در ارتباط با سند و محتوای گفت‌وگوی پیامبر(ص) با زن عطرفروشی به نام حولاء در مورد آرایش برای همسر توضیح دهید؟
368 حدیثآنچه از مجموع تعالیم و آموزه‌های دینی به دست می‌آید؛ آن است که تمیزی و آراستگی ظاهری زنان و مردان در برابر همسرانشان مورد سفارش جدی اسلام و پیشوایان دین بوده است که خداوند نیز در صورت رعایت این توصیه‌ها برای هر یک از آنان پاداش ...
