گنجینه پاسخ ها (طبقه بندی موضوعی:فلسفه)
-
حضور و وابستگی موجودات مادی به خداوند چگونه قابل توجیه است؟ ارتباط یک موجود مادی با صورت عقلی و مثالیاش چگونه است؟
64 1401/02/29 علم غیب. در مورد پرسش اول میتوان مشکل را به این صورت حل کرد که بر اساس فلسفهی اسلامی و حکمت متعالیه ، عالم ماده از ان جهت که معلول عالم عقول و عالم مثال است ، وجودش عین تعلق و وابستگی به ان عوالم است ، پس ...
-
چرا تخلف معلول از علت تامه محال است؟
84 1401/02/25 علیت و معلولیتمحالبودن تخلف معلول از علت تامه ، از جمله مسائلی است که در تفکر فلسفی نقشی اساسی دارد ، به گونهای که میتوان انرا زیربنای بسیاری از مسائل ، بلکه جمیع مسائل فلسفی دانست ؛ زیرا اگر تخلف معلول از علت جایز ...
-
آیا نیستی و عدم از دیدگاه عقل، شمارشپذیر نیست؟!
139 1401/02/19 علیت و معلولیتعدم و نیستی در نظر عقل چیزی نیست که بتوان انرا متعدد به شمار اورد ؛ یعنی پیش از هستی و پس از هستی چیزی وجود ندارد که بتوان انرا واحد یا متعدد نامید. نیستی نه ماهیت دارد و نه ذات ؛ در مورد نیستی چیزی ...
-
معنای اصطلاحات «علت تامه»، «علت ناقصه» و «علت مُعد» چیست؟
136 1401/02/11 بیشتر بدانیددر پاسخ به این پرسش باید به تفاوت انواع علتها دقت کرد که از یک نگاه به علت تام ، علت ناقص و علت معد تقسیم مىشود: علت تام: علتی است که وجود او موجب وجود معلول خواهد شد ، و عدم او عدم معلول را در پی ...
-
«معطی الشیء لا یکون فاقداً له» آنکه دارای چیزی نباشد، نمیتواند آن را هدیه کند!
کاربرد این قاعده فلسفی چیست؟
474 1400/12/18 علیت و معلولیتواضح است که یک فرد بخشنده ، تنها زمانی میتواند چیزی را ببخشد که خود دارای ان باشد ؛ چرا که بخشش در مقام ناداری هرگز امکان ندارد. مفاد این قاعده به مقتضای فطرت سالم ثابت شده است: ذات نایافته از هستیبخش ...
-
قاعده «العرض لا یبقی زمانین»؛(عرض در دو زمان به یک حالت باقی نمیماند) را توضیح دهید؟
302 1400/12/14 جوهر و عرضعرض در دو زمان به یک حالت باقی نمیماند ، بلکه همواره متجدد است و در هر ان در حال تغییر است . این قاعده را نخستین بار متکلمان اشعری به بحث گذاشته و برای اثبات ان برهان اقامه کردهاند. قدمای معتزله نیز ...
-
خداوندی که بسیط است، چگونه میتواند دارای همهی کمالات باشد؟
423 1400/11/20 صفات واجباین موضوع از مسائل مهم فلسفی است ؛ درک دقیق و عمیق ان نیاز به ممارست در علوم فلسفی دارد ؛ اما انچه که میتوان به ان اشاره کرد این است همهی کمالات در بسیط حقیقی که خداوند است به صورت اجمال ، یعنی به صورت ...
-
قاعده «امکان اشرف» چیست و چه تفاوتی با قاعده «امکان اخسّ» دارد؟
1104 1400/11/19 مبدأ شناسیقاعده امکان اشرف عبارت است از اینکه در تمام مراحل وجود ، لازم است ممکن اشرف موجود ممکنى که از حیث وجودى والاتر و شریفتر است ، بر ممکن اخس موجود ممکنى که از حیث رتبه وجودى در مرتبهاى پایینتر قرار دارد ...
-
اصطلاح تحصیل حاصل به چه معنا است؟
1016 1400/11/11 معرفت شناسیتحصیل حاصل ؛ کنایه از دریافت دریافته است ؛ یعنی به دست اوردن چیزی که شخص از قبل ، انرا دارد. در مواردی که مورد طلب موجود باشد ، تحصیل حاصل محال است ؛ مانند پر کردن ظرف پر. کاربرد اصلی این قاعده در مباحث ...
-
حکم الامثال فی ما یجوز و فی ما لا یجوز واحد. این اصطلاح را توضیح دهید.
563 1400/11/10 کلیاتحکم الامثال فیما یجوز و فیما لا یجوز واحد ، یعنى هرگاه دو موجود از نظر ذات و عوارض وجود ، کاملا مانند یکدیگر باشند ، حکم یکسانى نیز خواهند داشت و هر انچه در مورد یکى از ان دو ممکن باشد در مورد دیگرى نیز ...
-
انقلاب ماهیت یا انقلاب حقیقت چیست؟
548 1400/11/06 ماهیتانقلاب حقیقت یا ماهیت ، عبارت است از: اینکه ماهیت چیزی ، از ان نظر که ماهیت ان شى است ، بر حسب معنا و مفهوم به ماهیت شى دیگر منقلب شود. اینگونه انقلاب از نظر عقل محال است ؛ زیرا ماهیت ، از ان جهت که ...
-
چگونه ثابت میشود خداوند موجودی هدفمند و صاحب شعور است؟
563 1400/09/15 برهان نظماین جهان ، دارای نظم دقیقی است ؛ یکی از ابعاد نظم ، وجود هدف خاص در هر موجود است ، مثلا اجزای دستگاه گوارش یک مجموعه منسجم و منظم است که برای رسیدن به هدف خاص -رساندن مواد و عناصر مورد نیاز اجزای بدن - ...
-
با توجه به روایتی که منشأ دانش را قلب خود انسانها میداند، آیا علمآموزی با شیوه کنونی در حوزههای دینی توجیهی خواهد داشت؟!
676 1400/09/03 حدیثانچه در پرسش امده ، ناظر به روایتی است که از امام علی ع در برخی منابع نقل شده است: لیس العلم فی السما فینزل الیکم ، و لا فی تخوم الارض فیخرج لکم ؛ و لکن العلم مجبول فی قلوبکم تادبوا باداب الروحانیین یظهر ...
-
آیا در تورات و انجیل هم مانند قرآن به امتحان و حکمت الهی اشاره شده است؟
496 1400/08/05 ابتلا و امتحانحکمت و ازمایش الهی همانگونه که در قران امده ، در تورات و انجیل هم به ان اشاره شده است: ازمایش و حکمت الهی در تورات انگاه خدا به حضرت موسی ع فرمود: حال از اسمان برای ایشان نان میفرستم. هر کس بخواهد ...
-
آیا از نظر فلسفی، سایه امری وجودی است؟ اگر آری، دلیل آن چیست؟!
602 1400/07/21 کثرت موجوداتسایه از ان جهت که عدم نور است و عدم محض نیست ؛ بنابراین بهرهای از وجود دارد. توضیح اینکه سایه به جایی گفته میشود که قابلیت برای روشنایی داشته باشد. مثل یک طرف دیوار که مخالف با جهت خورشید است ؛ از ...
-
برهان فرجه چیست؟ و چگونه بر اثبات واجب الوجود دلالت میکند؟
872 1400/07/19 مبدأ شناسیبرهان فرجه برگرفته از روایتی است که هشام بن حکم از امام صادق ع نقل کرده و حکما انرا تقریر کردهاند. تقریر برهان فرجه این است که از فرض دو واجب الوجود فرجه لازم میاید ؛ چراکه باید وجه امتیازی میان انها ...
-
هستیشناسی در علوم تربیتی به چه معنا است؟
1102 1400/06/31 هستی شناسیپرسشهایی مانند اینکه چه چیزهایی وجود دارند ؟ یا ممکن است وجود داشته باشند ؟ و نیز گروهبندی موجودات ، از مباحث هستیشناسی به شمار میایند. به عبارت دیگر ، هستیشناسی ، مطالعه فلسفی طبیعت هستی ، شدن ...
-
آیا بر اساس حدیثی از امام صادق(ع)، مردم هیچ وسیلهای برای شناخت نداشته و نیازی هم نیست که به شناخت و معرفت برسند؟!
1084 1400/02/20 حدیثهدف اصلی افرینش انسان ، رسیدن به کمال و سعادت واقعی و دستیازیدن به مقام شامخ انسانی و راهیابی به عالم ملکوت است که این همه در پرتو شناخت و معرفت و عبودیت و بندگی اگاهانه به پیشگاه حضرت احدیت میسور و ...
-
وجود انشائی به چه معنا است؟
1273 1400/01/11 هستی شناسیوجود انشائی یکی از اصطلاحات در علم اصول است ؛ این اصطلاح ظاهرا اولین بار توسط اخوند خراسانی به کار گرفته شده است. در اینکه مقصود اخوند از وجود انشائی چیست ؟ تعبیرات دانشمندان علم اصول در تفسیر ان مختلف ...
-
نقد پوپر به فلسفهی ارسطویی - افلاطونی چیست و چه پاسخی برای آن دارید؟
1262 1399/12/25 فلسفهکارل رایموند پوپر 1902- 1994 ، فیلسوف علم ، منطقدان و ریاضیدان ، اتریشی - انگلیسی است. شهرت پوپر به دلیل کوششهایش در رد روش کلاسیک ارسطویی- افلاطونی است. وی با ابداع نظریهی ابطالپذیری به مخالفت ...
-
فیلسوفان و عارفان برجستهای مانند ابن عربی از مکتب سوفسطائی دفاع میکنند؛ پس چرا فیلسوفان معاصر به مبارزه با این تفکر میپردازند؟!
1174 1399/11/29 آراء شناسیتفکر سوفسطائی تفکری مخرب ؛ بلکه بنیانکن هر اندیشه و تفکر است ؛ [ 1 ] از اینرو اندیشمندان بزرگ به تبیین سستی و بطلان ان میپردازند تا بتوانند معارف حقیقی را بر مبانی استوار تبیین کنند ؛ در هر صورت تفکر ...
-
معنا و مفهوم «پدیدارشناسی هوسرل» به چه معنا است؟ آیا در فلسفه اسلامی اشاراتی به این مفهوم شده است؟
1387 1399/11/27 آراء شناسیادموند هوسرل [ 1 ] فیلسوف المانی مؤسس فلسفهی پدیدارشناسی در قرن بیستم است. هرچند مکتبی که او ارائه داد ، مکتبی جدید در میان مکاتب مختلف فلسفی است ؛ اما جدای از سنت گذشتهی فلسفه نیست. او از فلاسفهی دیگری ...
-
آیا گوش دادن به «سابلیمینال» در صورتى که از منبع معتبر باشد از لحاظ شرعى اشکال دارد؟
14883 1399/11/26 روح و نفسنفس و روح انسان دارای تواناییهای زیادی است ؛ روانشناسان بر این باورند که ذهن به دو بخش تقسیم میشود ، ذهن اگاه و ذهن ناخوداگاه. زمانی که ما هوشیار و اگاه هستیم ، ذهن اگاه مشغول کار است. از سوی دیگر ...
-
«برهان ناسازگاری صفات الهی» که خداناباوران بدان استناد میکنند چیست و چه پاسخی دارد؟ لطفا توضیحاتی در باره «قضیهی کانتور» که با آن برهان مرتبط است را نیز بیان نمایید؟
1978 1399/11/16 کلام جدیدخداناباوران ، موضوعی به نام برهان ناسازگاری صفات الهی را مطرح کرده و بیان میدارند که خداوند با تعاریف رایجی که از او وجود دارد ، موجودی متناقض است ، پس نمیتواند وجود داشته باشد. و به عنوان نمونه ، علم ...
-
آیا علم اصول با دانش فلسفه ارتباط دارد و یا آنکه در آن از هیچ قاعدهی فلسفی استفاده نشده است؟
1064 1399/11/14 فلسفهدانش اصول فقه تحت تاثیر علوم مختلفی از جمله ؛ فلسفه ، منطق و کلام بوده است به گونهای که در برخی سرفصلها ، پارهای از مسائل علمی مطروحه و یا تقریبا همهی مسائل انها ، از علوم دیگر گرفته شده است ، ولی ...
-
برهان اَسدّ و اخصر فارابی چیست؟
2094 1399/11/02 ابطال دور و تسلسلبرهان اسد و اخصر یکى از براهین ابطال تسلسل در وجود ، و از براهین اثبات واجب الوجود است. اسد به معنای محکمترین و اخصر به معنای کوتاهترین است. و برهان اسد و اخصر به معنای محکمترین و کوتاهترین برهان ...
-
«... بیزارم از آن خدایی که به طاعت من خشنود شود و به معصیت من از من خشم گیرد. پس او خود در بند من است تا من چه کنم»! نظرتان در ارتباط با این سخن عطار نیشابوری چیست؟
6100 1399/10/15 آراء شناسیعطار نیشابوری در تذکره الاولیا در ذکر و یادنامه ابوبکر واسطی این جمله را از او نقل میکند که وی گفت: بیزارم از ان خدای که به طاعت من از من خشنود شود و به معصیت من از من خشم گیرد. پس او خود در بند من است ...
-
سهروردی و ملاصدرا هر دو مدعیاند که نظرات فلسفی آنها برگرفته از دانشی است که در تجربیات عرفانی مستقیما به آنان الهام شده است. اما با این وجود، آرای متضاد و متعارضی دارند. اگر منبع الهامشان یکی است، چرا باید اختلاف داشته باشند؟!
1193 1399/10/13 آراء شناسیدر پاسخ به این پرسش باید گفت: اولا: هیچکدام از این دو نفر ادعا نمیکند که تمام اعتبارات فلسفی انان در تجربیات عرفانی مستقیما به ایشان الهام شده است ؛ بلکه در موارد خاصی چنین ادعایی دارند. این دو حکیم ...
-
آیا حرکت هم شعور دارد و خداوند را ذکر و تسبیح میگوید؟
1629 1399/06/25 حرکت جوهریحرکت موجودات ، هر چند وابستهی به موجودات است ، اما حقیقتی است که بر اصل ذات موجود اضافه شده است ؛ مثلا گربه دارای ذاتی است مرکب از اجزا که گاهی خوابیده و گاهی در حرکت است ؛ حرکت یک وضعیتی جدای از وضعیت ...
-
منظور از ذاتگرایی ارسطویی چیست؟
1983 1399/06/10 جوهر و عرضمقصود از ذاتگرایی این است که اشیا در خارج و بیرون از ذهن ما ، وجود مستقل دارند ، و وجود انها بستگی به اندیشه و ذهن ما ندارد. از دید یک ذاتگرا ، هر شی مجموعهای از صفاتی است که ماهیت فردی ان نامیده میشود ...
-
آیا جنیان و حیواناتی مانند حشرات هم دارای قوه عاقله هستند؟ آیا لازمه دینداری و تکلیف، داشتن قوه عاقله است؟
1641 1399/03/25 معاد و قیامتبه نظر میرسد درک و شعور حیوانات ، حتی شناخت انها نسبت به خداوند و یا مسائل معنوی ، درکی غریزی است ، نه کسبی و اختیاری ؛ از اینرو حیوانات دارای پیشرفت ، ترقی و تکامل نیستند ؛ زندگی حیواناتی که چند هزار ...
-
مکتب «دئیسم» معتقد است که خداوند وجود دارد، اما در امور جهان، مداخله مستقیم ندارد؛ زیرا چنین دخالتی موجب پایین آوردن مرتبهی الوهیت و خداوندی میشود! نظر اسلام در این مورد چیست؟
3759 1399/02/11 علیت و معلولیتمداخله و دخالت مستقیم خداوند در امور جهان را در دو بعد میتوان بررسی کرد: بعد تکوینی و مدیریت فیزیک جهان هستی ؛ مداخله خداوند از این بعد نیز به دو گونه قابل تصور است: الف دخالت مستقیم و بدون واسطه خداوند ...
-
معنای بغض تکوینی چیست؟
1637 1399/01/08 هستی شناسیاصطلاحی با عنوان بغض و دشمنى تکوینی [ 1 ] خدا در برخی منابع امده ، و معنایش نیز اینگونه بیان شده است که علم ازلی و دانایى خدا به اینده و به قرارگرفتن افراد احمق و بیخرد در مقام پست ، و شایسته نبودن او ...
-
آیا در روایات برای بهرهگیری و استفاده از وجود خویشتن سفارشی وجود دارد؟
1696 1399/01/07 خود آگاهی و خود فراموشیمعرفت نفس و خودشناسی ، [ 1 ] به معنای شناخت تمام استعدادها و نیروها ، برای رسیدن به کمال مورد تاکید ایات و روایات است. امام علی ع در این باره میفرماید: خودشناسی سودمندترین دانشها است . [ 2 ] ...
-
آیا علم فطری انسان نسبت به خدای متعال از نوع علم حضوری است؟ اگر جواب مثبت است؛ چرا این علم از طرف انسان مورد غفلت واقع میشود، در حالیکه علم در تضاد با غفلت است؟
1827 1398/12/12 علم حضوری و حصولیمعلومات بدیهی و فطری [ 1 ] گاهی مجهول و ناشناخته میگردند ؛ زیرا علوم و معلومات ، هر چند بدیهی و فطری باشند ، تا نفس و روح انسان به ان توجه نکند ، مجهول و ناشناختهاند ؛ به همین جهت ، علم به تمام بدیهیات ...